Cijfers tonen grote instroom Haïtianen, maar weinig werkvergunningen

Door: Valerie Fris

Sinds 2020 zijn er in ons land bijna vijftienduizend Haïtianen gearriveerd. Van dit aantal hebben tot eind vorig jaar, slechts 108 een werkvergunning aangevraagd. Dat blijkt uit onderzoek van Starnieuws uit cijfers van de Immigratiedienst Suriname en het Directoraat Arbeid. Volgens de cijfers hebben ruim vierduizend Haïtianen het land weer verlaten. Ongeveer tienduizend Haïtianen bleven hier dus achter als arbeider zonder werkvergunning of zijn ongemerkt de grens overgestoken om hun reis te vervolgen. Wat de reden is van de grote toestroom naar Suriname is niet helemaal duidelijk. Hoeveel zich hebben aangemeld bij de Vreemdelingendienst van het Ministerie van Justitie en Politie is ook onduidelijk. In eerste instantie zouden de cijfers wel worden afgegeven door deze afdeling, maar dat veranderde plotseling en er werd geweigerd de informatie te verstrekken. Een verzoek aan minister Harish Monorath mocht ook niet baten, de cijfers konden niet worden verschaft.

“Op dit moment hebben we geen enkele vlucht vanuit Haïti en is de situatie niet zorgwekkend” zei voormalig Buitenland minister Albert Ramdin op 20 mei van dit jaar in een interview tegenover Starnieuws. Hij stelde dat hij wel ‘onder druk werd gezet om Haïtianen binnen te brengen maar dat de situatie eerst moest worden bekeken’. De chartervluchten die voorheen door Saya Tours & Travel werden uitgevoerd via Fly Allways zouden volgens de bewindsman zijn stopgezet omdat er geruchten waren over mogelijke mensenhandel. “Ik wil niet zeggen dat er sprake was van mensenhandel maar een groot deel van de Haïtianen zijn niet meer hier te vinden. Suriname werd dus als doorvoerland of tussenstation gebruikt. Dat komt omdat we een open migratiebeleid hadden”, gaf Ramdin aan. De voormalige minister en huidige secretaris-generaal van de Organisatie van Amerikaanse Staten, zegt dat er maatregelen zijn getroffen om de komst van de Haïtianen te mitigeren doordat er nu verplicht een visum moet worden aangevraagd. De Haïtianen zoeken volgens de voormalige bewindsman via Frans Guyana en Brazilië hun weg naar andere landen. 

Dat Suriname als doorvoerland wordt gebruikt geeft ons land ‘problemen met de Fransen en de Amerikaanse regering’, voegt Ramdin toe. “We willen niet de indruk wekken alsof wij het tolereren. Als we investeerders willen aantrekken moeten we op alle terreinen een positief beeld kunnen creëren over ons land. We moeten ervoor zorgen dat ons migratiebeleid op een duidelijke manier is omschreven”. Suriname heeft zowel in 2024 als in 2025, de beste rangschikking behaald van het Amerikaanse Trafficking in Persons rapport. Ramdin vindt het wenselijk dat Suriname die status behoudt en wil dat er behalve met het ministerie van Buitenlandse Zaken ook gewerkt wordt met de diverse actoren binnen het immigratiebeleid om strenger op te treden.  Zijn opvolger Melvin Bouva verwijst naar twee functionarissen van zijn ministerie aangezien hij nog niet goed onderlegd is in het onderwerp. Ook die functionarissen waren echter niet beschikbaar voor een informatie omdat ze op vakantie zijn.

Haïtianen moeten grof geld betalen om naar Suriname te komen. Volgens een goed ingewijde bron zou Saya Tours & Travel/ Team Haïti tussen de USD3.500 en USD4.000 per persoon hebben gerekend maar Jean Mixon meer bekend als Saya betwist dit. De kosten waren ongeveer USD 2700 per persoon, zegt hij in een interview met Starnieuws. Dat is nog steeds een gemiddeld jaarsalaris in Haïti. “Haïtianen zijn hele spaarzame mensen. Ze kunnen het wel betalen”, merkt Saya op.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken zou volgens hem een garantiestelling vragen van al de Haïtianen. Saya heeft die persoonlijk voor alle immigranten verstrekt. Op de vraag of hij dan geen extra kosten berekende om garant te staan voor de meer dan 10.000 Haïtianen ontkende Saya dat. “Ik heb de chartervluchten vooral uitgevoerd om de Haïtiaanse gemeenschap te helpen”, verklaart de ondernemer die zelf Haïtiaanse roots heeft. In augustus 2024 bracht de Amerikaanse krant Miami Herald het nieuws dat het Haïtiaans Consulaat in Paramaribo zou zijn ontmanteld vanwege vermoedens over betrokkenheid bij mensenhandel. De medewerkers hebben echter consequent ontkent enige hand- en spandiensten te hebben verleend.

Starnieuws nam ook contact op met Amichand Jhauw de directeur van Fly Allways om na te gaan wat de kosten voor zo een chartervlucht ongeveer waren. Jhauw wilde daar niet op ingaan maar volgens een andere betrouwbare bron lagen die kosten op ongeveer USD100.000 per vlucht. Uitgaande van minimaal 80 personen in de Fokker 70 van Fly Allways en 113 Haïtianen- vluchten alleen al in 2020, zou dat neerkomen op een minimale winst van USD116.000 per vlucht voor de touroperator. Maar ook dit gegeven betwist Saya. Hij stelt dat er veel meer kosten zijn, zoals het aanvragen van documenten en andere administratieve zaken en benadrukt opnieuw dat de vluchten niet zo winstgevend zijn als men doet vermoeden. “Omdat men ziet dat mijn business groeit, vertelt men allerlei dwaze verhalen om mij te breken. Het is niet wat het lijkt”, zegt hij ietwat geïrriteerd.

Saya erkent dat het als politieke sponsor, makkelijker voor hem was om toestemming te krijgen, de charters uit te voeren. Hij heeft geen verklaring voor het feit dat er anno 2025 nog steeds zoveel Haïtianen 857 in totaal, het land binnenkomen, terwijl er al enkele jaren geen speciale charters meer zijn. ’Houd er rekening mee dat er geen vluchten van Haïti naar Suriname zijn toegestaan. De regering van Suriname zal geen visa uitgeven aan Haïtiaanse burgers’, staat er vermeld op de website van VFS Global.   

Dit nieuwsartikel verscheen op Starnieuws van 31 oktober 2025. Op dezelfde datum verscheen het achtergrondverhaal in De Ware Tijd.